Wstęp
print this pageZmiany społeczne, które wpływały na styl życia i codzienną aktywność, kształtowały jednocześnie ubiór, który musiał być funkcjonalny i dopasowany do okoliczności, pory dnia i okazji. Wpływ na kierunek i tempo tych zmian miał niewątpliwie rozwój przemysłu i postęp techniczny, który oznaczał rozkwit kontaktów międzynarodowych, lepszy dostęp do informacji, a tym samym szybsze rozprzestrzenianie się kolejnych trendów. W sferze mody, nowe możliwości stwarzało wynalezienie i unowocześnienie maszyn do szycia i przędzenia, które odtąd były powszechnie wykorzystywane w krawiectwie (Boucher F., 2012, s.373). Począwszy od połowy XIX wieku Europa zaczęła wchodzić w okres powstawania i budowania prestiżu pierwszych domów mody: Worth and Bobergh (Paryż, 1858), Redfern and Sons (Cowes, 1881 i późniejsze filie w Londynie, Edynburgu, Paryżu, Nowym Jorku), Maison Lucille (Londyn 1893 a następnie od 1910 r. Nowy Jork, Paryż i Chicago), Callot Soeurs (Paryż 1895). Rosnąca zamożność społeczeństwa, migracja ludności wiejskiej do miast powodowały zwiększenie popytu na przedmioty użytku codziennego, w tym także ubiory. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie było powstanie pierwszych domów towarowych, w których ceny były bardziej dostępne: w Anglii Kendals (1832) i Liberty (1875), we Francji Le Bon Marché (1838), Galeries Lafayette (1893) i Le Printemps (1865) (http://www.historiasztuki.com.pl/strony/009-02-00-HISTORIA-MODY.html).
Stolicami mody były Paryż, Wiedeń i Londyn, a wśród kreatorów, którzy dyktowali nowe trendy największą sławą cieszyli się: Paul Pioret (1879-1944), Jacques Doucet (1853-1929), Charles Worth (1825-1895), Jeanne Paquin (1869–1936), Jeanne Lanvin (1867-1946).
Rozwijające się ówcześnie tendencje znajdowały wyraz również w sztuce użytkowej poprzez kształt, barwę, materiał i sposób zdobienia. W sferze mody, wpływy te były szczególnie widoczne w detalach; w projektach biżuterii, dodatków, rodzajach i wzorach tkanin, ale też w poszukiwaniach nowej formy i zmieniającej się wizji modelu sylwetki.
Periodyki były nie tylko nośnikiem najnowszych tendencji w modzie, kształtowały także światopogląd i rozbudzały świadomość kobiet. W tym czasie ukazywała się prasa feministyczna, która odgrywała ważną rolę w procesie emancypacji. Wśród tytułów polskich można wymienić: Na Posterunku, Ster, Nowe Słowo. Intensywny rozwój ruchu feministycznego w latach 1848-1914, zaowocował zmianą sytuacji społecznej kobiet. Działalność ta przyniosła kobietom równouprawnienie, prawo wyborcze, a także nowe możliwości rozwoju, edukacji i zatrudnienia. Kobiety prowadziły bardziej aktywny tryb życia i stawały się bardziej niezależne.
Styl ubierania warunkowała nie tylko obowiązująca moda, ale także wiek, status społeczny, pełniona funkcja, wykonywany zawód i warunki ekonomiczne, od których zależała dostępność materiałów, wzorów i usług.
Był to również ważny okres dla rozwoju prasy kobiecej i czasopism poświęconych modzie. Pierwszymi ważnymi tytułami były: La Mode Pratique (od 1895), La Gazette du Bon Ton (od 1920), Vogue (od 1892), Harper’s Bazaar (od 1867). W Polsce były to: Bluszcz (1865-1939), Moja Przyjaciółka (1934-1939), Pani (1922-1925), Tygodnik Mód i Powieści „Nasz Dom” (1912).
W ilustrowanych czasopismach zamieszczano grafiki, rysunki i popularne wówczas plakaty wykonywane przez artystów, jednak w miarę rozwoju fotografii coraz częściej publikowano zdjęcia (Sieradzka A., 2013, s.10).Żurnale kreowały nowy styl życia i ubioru, inspiracje płynęły także ze sztuki – teatru, malarstwa, literatury i baletu. Dziedziny te były nie tylko źródłem natchnienia projektantów i autorów kostiumów scenicznych, ale także odbiorców (Boucher F., 2012, s.374-375).Ważny był strój obowiązujący w teatrze, operze, galerii.
Okres po zakończeniu I wojny światowej przyniósł wiele zmian społecznych. Zmieniła się sytuacja kobiet ich rola w społeczeństwie i wizerunek. W ciągu zaledwie trzech dekad moda przeszła rewolucję, podobnie jak sposób jej postrzegania i przedstawiania. Fotografie z tamtych lat są ilustracją zmian zachodzących w kulturze i obyczajowości.