Zasoby Informacyjne Internetu

Spis treści

1. Strona początkowa
2. Wprowadzenie: zasoby informacyjne i Internet
   
   1. Rozwój Internetu
   2. Zasoby informacyjne w sieci
   3. Klasyfikacja rodzajów informacji
   1. Advocacy pages - strony wspierające
   2. Business/Marketing web pages - strony firmowe i marketingowe
   3. News web pages - strony z wiadomościami
   4. Informational web pages - strony informacyjne
   5. Personal web pages - strony prywatne
   4. Gdzie szukać dalszych informacji
      
3. Wyszukanie informacji w Internecie: korzystanie z wyszukiwarek
4. Poszukiwanie informacji w Internecie - "bramy" (gateways) i "portale" (portals)
5. Organizacje rządowe, samorządowe i pozarządowe oraz ich serwisy WWW
6. Ocena zasobów informacyjnych Internetu
7. Publikowanie własnych źródeł w Internecie

1. Wprowadzenie: zasoby informacyjne i Internet

Rozwój Internetu

O historii Internetu mówiono już wielokrotnie: początkowo był siecią wojskową (DARPA's Internetting Project' {Projekt Międzysieciowy}powstał w 1973 roku), przekształcony w sieć akademicką i naukową (NSFNET w 1986 r.), obecnie rozwijany dalej, jako mieszanina, w której reprezentowane są zarówno gospodarka, nauka i firmy, Internet stał się motorem, który napędza komunikację elektroniczną w wielu różnych sferach. Ale co to jest? Biorąc pod uwagę sposób w jaki posługujemy się nim, jest to pewna abstrakcyjna forma - większość z nas nie ma w głowie jasnego obrazu modelu fizycznego, do którego można by się odnieść, gdy siadając przed naszym PC'tem łączymy się z naszym dostawcą usług internetowych. Internet faktycznie jest wielką siecią komputerów: 'serwerów', które są w stanie współpracować z innymi komputerami poprzez wspólny protokół komunikacyjny (TCP/IP). Dzięki TCP/IP możliwy jest dostęp do plików umieszczonych na oddalonych komputerach oraz wysyłanie i odbieranie informacji zawartych w tych plikach. Ocenia się, że w połowie 1999 r. było połączonych w ten sposób 57,5 miliona 'hostów', czyli serwerów wykorzystujących protokół TCP/IP.

W swej fazie akademickiej, Internet był w gruncie rzeczy sposobem komunikacji, dzięki poczcie elektronicznej, oraz kanałem do przesyłania plików z jednego miejsca w inne. Stąd też, pierwsze próby doskonalenia tworzonych katalogów zasobów sieciowych koncentrowały się na systemie "Gopher" i jego procedurach wyszukiwania informacji, wykorzystujących różnie nazywane systemy, jak np. Archie czy Veronica. Obecnie zostały one prawie całkowicie zastąpione przez wprowadzenie protokołu HTTP, sieciowej pajęczyny WWW (World Wide Web) i przeglądarek do oglądania jej zasobów, tak że mówiąc "Internet" mamy na myśli strony Web i Netscape czy Internet Explorer.

Wielkość Internetu jest przedmiotem nieustannych poprawek, z liczbami zmieniającymi się w zależności od tego, co jest przedmiotem pomiaru. Gdy rozważamy wielkość, czy oznacza ona dla nas liczbę ludzi, którzy mają dostęp do Interentu, czy też ilość połączonych terminali albo też serwerów do których te terminale są przyłączone i przez które dostęp jest możliwy, czy może liczbę transakcji, które mogą mieć miejsce w ramach całego systemu w określonym czasie, czy może jeszcze coś innego? Są już organizacje i pojedyncze osoby, które próbują prowadzić różnego rodzaju pomiary aktywności czy też rozmiaru Internetu. Jedną z nich jest Internet Software Consortium, które zleciło firmie Network Wizards przeprowadzenie ankiety dotyczącej domen internetowych (Internet Domain Survey). Przyjrzyj się tej stronie, następnie odpowiedz na poniższe pytania i prześlij swoją wypowiedź do pozostałych uczestników kursu.

Towarzystwo Internetowe (The Internet Society) ma stronę zatytułowaną Internet jest dla każdego, na której informuje że: Internet już od 11 lat (od 1988 r.) rokrocznie podwaja się. W sieci jest już ponad 44 miliony hostów, a liczbę użytkowników na całym świecie szacuje się na 150 milionów. Do 2006 roku Internet prawdopodobnie przekroczy rozmiar globalnej sieci telefonicznej, jeśli ta wcześniej nie przekształci się w sieć wykorzystującą zalety telefonii IP (internetowych protokołów).

Ta sama strona notuje także wzrost handlu elektronicznego (e-commerce) i liczbę osób korzystających z sieci.

Ocenia się, że do 2003 r. transakcje handlowe dokonywane poprzez Internet osiągną wartość między 1,8 T a 3,2T $. To tylko 4 lata przed nami (ale Internet może w tym czasie zrobić błyskawiczną karierę). (Przypuszczalnie T oznacza 'trilion')
Prawdopodobnie do końca 2000 r. liczba użytkowników Internetu wzrośnie do ponad 300 milionów osób, będzie to jednak tylko około 5% ogółu ludności świata. Do 2047 liczba ludności na świecie może sięgnąć 11 bilionów, co może oznaczać prawie 3 biliony użytkowników lub inaczej dziesięciokrotność populacji przewidywanej pod koniec przyszłego roku.

Jednakże są sygnały, przynajmniej z USA, o występującym tam spadku wzrostu liczby odbiorców Internetu. Donosił o tym ostatni (z listopada 1999 r.) raport Cyber Dialogue, internetowej spółki zajmującej się marketingiem baz danych. W przeglądzie prasowym napisano o tym raporcie:

Z raportu Cyber Dialogue wynika, że spadek wzrostu odbiorców nie jest tylko sezonowym odchyleniem,, ale rezultatem serii ograniczeń. Jedną ze stałych barier jest tzw. demograficzny "cyfrowy podział" na użytkowników, którzy mogą pozwolić sobie na PC'ta i dostęp online i na tych, którzy nie mogą. Badania przeprowadzone przez spółkę zidentyfikowały także dwie ważne grupy osób, nie będących użytkownikami Internetu. Pierwszą z nich jest konkretna zbiorowość dorosłych, którzy po prostu wierzą, że nie mają powodów, by korzystać z Internetu. Prawie trzecia część wszystkich dorosłych obywateli USA odpowiada temu wizerunkowi. Bardziej niepokojąca jest powiększająca się grupa dorosłych, którzy korzystali z Internetu, ale przestali go używać. Ta grupa licząca na początku 1997 r. 9,4 miliony osób, urosła już do 27,7 milionów (dane z września 1999 r.). Tylko jedna trzecia byłych użytkowników przewiduje że powrót do pracy online może nastąpić w niedługim czasie.

Może to spowodować, że liczby spodziewanego wzrostu będą optymistyczne.

Zasoby informacyjne w sieci

Zakres informacji dostępnej w sieci jest właściwie tak szeroki jak w przypadku drukowanych źródeł informacji. W rzeczywistości, jest bardzo prawdopodobne że pewne rodzaje informacji, szczególnie tej, która wymaga regularnego uaktualniania, jak np. w opracowaniach statystycznych i w encyklopediach, w niedalekiej przyszłości będą dostępne tylko w Internecie.

Jakkolwiek, źródła drukowane są w produkcji od 500 lat (ponowne odkrycie przez Gutenberga zasady ruchomej czcionki miało miejsce w 1452 r.) i wystarczy tylko spojrzeć na statystykę zbiorów w bibliotekach narodowych, czy roczną produkcję książek albo też ilość wydawanych czasopism naukowych aby to zrozumieć. Np. w Polsce wydano 15,996 tytułów książek w 1997 r., w Niemczech - 77,889, w Wielkiej Brytanii - 100,029 i w USA - 64,711 - te liczby mogą Cię trochę zaskoczyć.

Kliknij na poniższy przycisk, by przejść do okna, opisującego zasoby Biblioteki Kongresu USA (zamknij okno po przeczytaniu). Jeśli klikniesz na któryś z linków podanych w oknie, opuścisz tę stronę.

Dzięki statystykom można zauważyć, że co dwa dni Biblioteka Kongresu otrzymuje równowartość polskiej rocznej produkcji książek! Z drugiej strony, polska Biblioteka Narodowa, zgromadziła, od 1801 r., około 8 milionów jednostek, z czego około 2 miliony to duplikaty. W tej liczbie jest 700,000 czasopism i innych wydawnictw seryjnych. British Library (brytyjska Biblioteka Narodowa) razem ze zbiorami Document Supply Centre (Centrum Dostarczania Dokumentów) ma około 77,000,000 jednostek zbiorów.

Klasyfikacja rodzajów informacji

Klasyfikacje pomagają nam zrozumieć świat. Dobra klasyfikacja rodzajów informacji może pomóc nam znaleźć to, czego potrzebujemy. Jedną z najbardziej użytecznych, jaką znalazłem, jest klasyfikacja, którą opracowali Jan Alexander i Marsha Ann Tate, autorzy Mądrości Web'u (Web Wisdom). Stosują oni następujący układ kategorii:

będziemy używali tej klasyfikacji przyglądając się bliżej poszczególnym rodzajom informacji dostępnej w sieci Web.

Advocacy pages - strony wspierające

Strony wspierające są sponsorowane przez organizacje, które próbują wpłynąć na opinię publiczną w ogóle, lub na zdanie ciał ustawodawczych, np. lokalnych rad miejskich czy członków parlamentu. Sa to strony grup konsumentów, partii politycznych, szeregu różnych grup zajmujących się specjalnymi sprawami, np. interesujących się środowiskiem czy wolnością informacji.

Przykłady stron organizacji wspierających

Zadania

Strony firmowe i marketingowe

Ta grupa, licząca dziesiątki tysięcy spółek, ma prawdopodobnie najbardziej zróżnicowane strony. Znajdują się tutaj, oczywiście, strony przygotowane przez firmy, albo dla nich, tak zaprojektowane, by jednocześnie mogły służyć instytucji do kontaktów z otoczeniem, lub właściwie do promocji i sprzedaży produktów. Wiele dobrze znanych firm, jak Kodak, Coca Cola, Disney i tysiące innych mają strony web, czasami o dużym stopniu złożoności, szczególnie w dziedzinie rozrywki.

Przykłady stron firmowych i promocyjnych

Zadania

• Czy strona oferuje możliwość zakupu produktów?
• W jakim stopniu strony wykorzystują dźwięk i obraz, czy twoje przeglądarka może z nimi współpracować?
• Czy podane zostały kontaktowe adresy poczty elektronicznej, by móc zadawać pytania?
• Jak wiele można się dowiedzieć o którymkolwiek z produktów?
• Czy łatwo jest poruszać się po stronach, czy można znaleźć to, co chcemy wiedzieć?
• Czy są zamieszczone odnośniki do innych stron, jeśli tak, na ile są one użyteczne?
• Sumując te wszystkie kryteria, która strona wypada najlepiej?

Strony z wiadomościami

Strony z wiadomościami są kolejnym bardzo powszechnym rodzajem stron www. Setki gazet z całego świata i większe stacje telewizyjne mają swoje strony www. W tej chwili jest możliwe, by ktoś z Europy zajrzał do "jutrzejszego" wydania gazety z Australii, dzisiejszego z Paryża i wczorajszego z Hawajów, mniej więcej w tym samym czasie. Strony stacji telewizyjnych i radiowych także emitują programy video i nadają audycje radiowe.

Przykłady stron z wiadomościami:

• BBC (British Broadcasting Corporation)
• ABC (America Broadcasting Corporation)
• Public Broadcasting Service
• Sky Broadcasting
• Financial Times
• The Irish Times
• Washington Post
• Gazeta Wyborcza
• Rzeczpospolita
• Radio GRA

Zadania

• Czy informacje prezentowane na stronach są aktualne?
• Czy trzeba było zostać prenumeratorem, by np. otrzymać materiały archiwalne, albo dla jakiś innych celów?
• Czy strona jest przygotowana do emisji programów radiowych?
• Czy w programach telewizyjnych są krótkie relacje z najważniejszych, aktualnych wydarzeń?
• Czy są zamieszczone linki do innych strony, jeśli tak, na ile są przydatne?
• Po przeprowadzonej analizie, według powyższych punktów, która strona wypada najlepiej?

Strony informacyjne

Jak sama nazwa wskazuje, strony informacyjne prezentują informacje rzeczowe - można je potraktować jako odpowiednik sekcji informacji w bibliotece. W skład tej kategorii wejdą: encyklopedie, słowniki, tezaurusy, zbiory danych z różnych dziedzin, słowniki nazw geograficznych, dane statystyczne dotyczące ludności i innych rzeczy, rozkłady jazdy różnych środków transportu i ogólne opracowania informacji rzeczowych. Sięgamy do tego typu dokumentów, gdy potrzebne są nam konkretne dane - praktycznie wszystkie z wymienionych rodzajów źródeł mają swoje odpowiedniki w Internecie, chociaż niekoniecznie są to najnowsze wersje.

Przykłady stron informacyjnych:

Zadania

Strony prywatne

Do stron prywatnych zaliczamy te, które zostały zaprojektowane przez pojedyncze osoby, aby ujawnić fakt ich istnienia, lub by wesprzeć szczególne wartości czy idee, albo też w celu dostarczenia informacji o sprawach ważnych dla nich i dla innych, czy też jako ujście dla działań twórczych - z zakresu literatury, sztuki, fotografii, itp. Na WWW są miliony stron prywatnych, znalezienie ich wymaga albo przeprowadzenia wyszukiwania na jakiś temat, wówczas strony prywatne zawierające informacje o przedmiocie poszukiwań staną się widoczne, albo wiedzy że konkretna osoba ma stronę prywatną z pewnego rodzaju informacjami.

Przykłady stron prywatnych