Fundacja Tumult
Historia obiektu:
Siedzibę Fundacji czyli dawny kościół ewangelicki zbudowano w latach 1818- 1824 według projektu opracowanego w pracowni Karola Fryderyka Schinkla – jednego z najwybitniejszych europejskich architektów I połowy XIX wieku.
Zbór posiada znaczną wartość zabytkową i artystyczną. W znacznym stopniu zachowała się oryginalna architektura wnętrz. Jest to rzadkością, bowiem większość wnętrz kościołów ewangelickich w Polsce została zniszczona lub adaptowana na katolickie świątynie.
Obiekt stanowi jeden z najwcześniejszych przykładów w architekturze XIX wieku tzw. stylu arkadowego będącego kompilacją architektury wczesnochrześcijańsko- bizantyjskiej oraz włosko – romańskiej. Część zabytkowego wyposażenia kościoła, w tym XVIII-wieczny obraz Adoracja Baranka Apokaliptycznego została przeniesiona do kościoła ewangelicko- augsburskiego św. Szczepana przy Wałach gen. Sikorskiego. Dzwony przeniesiono do katedry w Pelplinie, ambonę do kościoła św. Antoniego na Wrzosach. Organy uległy całkowitej dewastacji.
W miejscu obecnego zboru do XVII wieku stał gotycki ratusz Nowego Miasta, który po połączeniu się w 1454 r. Starego Miasta i Nowego Miasta Torunia utracił swoją pierwotną funkcję. W 1667 r. decyzją Rady Miejskiej przekazany został gminie ewangelickiej na nowy dom modlitwy. W ciągu dwóch lat przystosowano obiekt do celów sakralnych i 4 grudnia 1668 r. oddano do użytku jako nowomiejski ewangelicki kościół farny pod wezwaniem św. Trójcy.
W czasie wojen napoleońskich budynek został dotkliwie zniszczony, w wyniku czego w czerwcu 1818 r. przystąpiono do jego rozbiórki, pozostawiając część fundamentów i murów obwodowych. W 1824 r. nastąpiło uroczyste otwarcie nowego kościoła wybudowanego według projektu Wyższej Deputacji Budowlanej w Berlinie, pod dawnym wezwaniem św. Trójcy. Budowla pełniła funkcję świątyni protestanckiej do 1918 roku. W okresie międzywojennym zaadaptowano ją na prawosławny kościół garnizonowy, a po II wojnie światowej zamieniono na magazyn. W 1988 r. władze miejskie przeznaczyły popadający w ruinę obiekt na dom handlowy. Przeciwko tej decyzji wystąpiła Fundacja TUMULT założona na początku 1989 r. Fundacja zaproponowała przejęcie dawnego zboru na cele kulturalne tj. galerię sztuki, sale koncertową, miejsce spotkań ludzi kultury i nauki. Pomysł ten poparły władze kościoła ewangelickiego, prawosławnego i katolickiego oraz naukowcy, artyści i mieszkańcy Torunia. W maju 1990 r. Fundacja zakupiła zbór i przystąpiła do jego remontu.
do góry 
