Dom Eskenów
Budynek ten został wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku przez burmistrza toruńskiego Henryka Hitfelda (zm. 1398 r.). Pierwotne przeznaczenie budynku, zajmującego kilka parcel, nie jest dostatecznie znane, jednak zachowane fragmenty belkowań i detali gotyckich wskazują na monumentalne rozwiązania reprezentacyjnego budynku mieszkalnego. Dom ten jeszcze w XV i początkach XVI wieku znajdował się w posiadaniu rodziny Hitfeldów - Konrad Hitfeld zm. w 1551 r. W 1518 roku burmistrz toruński Franciszek I Esken (ok. 1472-1537) - najstarszy z synów Erasma I, zakupił tą kamienicę od Rady (wcześniej Rada przejęła ją za długi od Jana Balchama). Przez następne dwa wieki dom ten stanowił siedzibę rodową rodziny Eskenów, a około 1590 roku został przebudowany z gotyckiego domu mieszkalnego na renesansową rezydencję mieszczańską. Staraniem burmistrza Franciszka III Esken (1540-1601) , wnuka Franciszka I, kamienica ta została wzbogacona o jeden z najwspanialszych portali w Toruniu, wykonany z szarego piaskowca, a także o bramę przedstawiającą pożegnanie oraz dalsze losy syna marnotrawnego (obecnie w Muzeum Okręgowym w Toruniu na stałej wystawie rzemiosła) - przypisywane mistrzowi Wilhelmowi van der Block.
W 1703 roku kamienica ta stała się własnością kupca Samuela Schiedlera, a następnie Walentego Mariańskiego. Od 1764 roku znajdowała się w posiadaniu elbląskiej rodziny Friese, a w 1825 roku - Jana Telka i jego małżonki Heleny Renaty Klaszewskiej, którzy poczynili już pewne zmiany przystosowujące budynek do celów magazynowych. Od 1844 roku kamienica ta była własnością firmy kupieckiej L. Damman i Kordes, która ujednoliciła budynek w stylu klasycznym, przeznaczając go na spichrz. Zmieniono wówczas układ kondygnacyjny oraz gruntownie przebudowano otwory okienne i dach. Przy tej zmianie wykorzystano znaczną ilość dawnych materiałów budowlanych, zwłaszcza cegły i drewna, co jest wyraźnie widoczne w układzie plastycznym elewacji. W latach 1980-1989 staraniem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków budynek ten przystosowano do potrzeb muzealnych, a od 1990 roku jest jednym z obiektów Muzeum Okręgowego w Toruniu.
Rodzina Eskenów
Protoplastą toruńskiej linii rodu Eskenów, szczycącej się szlacheckim rodowodem, był syn fryzyjskiego rajcy z Brillon - Erasm I Esken (1425-1493), który wraz z końcem 1458 roku przybył do bogatego Torunia. Ten średnio zamożny kupiec -dzięki bogatym ożenkom, zdobył znaczny majątek i wysoką pozycję społeczną. Zmarł jako rajca, dając początek jedenastu pokoleniom jednej z najbardziej liczących się rodzin patrycjuszowskich w Toruniu, która w latach 1484-1714 dała miastu 11 rajców, w tym 4 burmistrzów oraz 3 ławników. Część rodu wskutek zawieranych związków małżeńskich przeniosła się do Gdańska i Elbląga, gdzie aktywnie uczestniczyli w życiu publicznym tych miast (1 rajca i 1 sekretarz w Elblągu, 1 ławnik w Gdańsku). Jedna jej gałąź w XVII wieku (ok. 1630 r.) osiedliła się także na Litwie , gdzie stolnik smoleński Piotr Antoni (1729-1787) poślubił ukochaną siostrę Tadeusza Kościuszki - Annę (1741-1814).
do góry 
