|
Monuments of
Architecture of Kujavia-Pomerania Voivodeship, Poland
Zabytki architektury województwa
kujawsko-pomorskiego
|
Chełmno
zespół domów, ul. Ducha Św.
Powrót
do spisu zabytków >>>
|
Lokalizacja: Chełmno,
Stare
Miasto.
Ul.
Ducha
Św.
położona jest w południowej części zespołu
staromiejskiego.
|
|
Datowanie: l.
1786-1820
|
| Technika,
materiał: Budynki murowane z cegły, tynkowane. |
|
Historia: Gdy
po I zaborze Polski w 1772 r. Chełmno znalazło się granicach
państwa pruskiego, król pruski Fryderyk II zaczął prowadzić politykę
germanizacji polskiego dotąd Chełmna, a jednocześnie zamierzał uczyć z
niego konkurencyjny w stosunku do Torunia ośrodek produkcji. Oprócz
ufundowania szkoły dla kadetów założył w tym celu ok. 1776 r.
manufakturę sukna, w której do końca XVIII w. zyskało zatrudnienie 75
kolonistów niemieckich. Wybudowano dla nich szereg domów w południowej
części miasta. Większość z domów przy ul. Ducha Św. powstała w latach
1786-1820 według jednolitego projektu. |
|
Kamienice
zostały
zbudowane
dla
pracowników manufaktury sukna. Są to piętrowe
budynki ustawione kalenicowo, pierwotnie z pięterkiem w strychu od
podwórza, obecnie niektóre z nich nadbudowane. Fasady dzielone są
gzymsem między parterem a piętrem, mają skromną dekorację powstałą
przeważnie w późniejszym okresie. Piwnice sklepione są kolebkowo z
lunetami. Sienie przelotowe znajdują się przeważnie w osi środkowej,
tylko w dwóch przypadkach umieszczone w osiach skrajnych. Kondygnacje
były oddzielone stropami drewnianymi, które częściowo zachowały się do
dzisiaj. Zachowane przykłady klasycystycznej stolarki
drzwiowej to drzwi deskowo-szpungowe, dekorowane z zewnątrz listwami i
ćwiekowane, lub ramowo-płycinowe, o płycinach dekorowanych rombami.
Nadświetla są dzielone szczeblinami, połączonymi u góry arkadkami
półkolistymi lub ostrołukowymi. W niektórych drzwiach zachowały się
również stare metalowe okucia zamków.
Do zespołu należy 12 kamienic (nr 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15
i 16).
|
|
Bibliografia
- Katalog
Zabytków Sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, z. 4, Dawny powiat chełmiński, s. 74-75.
|
Fotografie: Piotr
Kożurno
© ICIMSS |
W pobliżu:
|
|
|
