|
Monuments of
Architecture of Kujavia-Pomerania Voivodeship, Poland
Zabytki architektury województwa
kujawsko-pomorskiego
|
Chełmno
zespół domów, ul. 22 Stycznia
Powrót
do spisu zabytków >>>
|
Lokalizacja: Chełmno,
Stare
Miasto.
Ul. 22 Stycznia położona jest w południowej części zespołu
staromiejskiego.
|
|
Datowanie: koniec
XVIII w.
|
| Technika,
materiał: Budynki murowane z cegły, tynkowane. |
|
Historia: Gdy
po I zaborze Polski w 1772 r. Chełmno znalazło się granicach
państwa pruskiego, król pruski Fryderyk II zaczął prowadzić politykę
germanizacji polskiego dotąd Chełmna, a jednocześnie zamierzał uczyć z
niego konkurencyjny w stosunku do Torunia ośrodek produkcji. Oprócz
ufundowania szkoły dla kadetów założył w tym celu ok. 1776 r.
manufakturę sukna, w której do końca XVIII w. zyskało zatrudnienie 75
kolonistów niemieckich. Wybudowano dla nich szereg domów w południowej
części miasta. Większość z domów przy ul. 22 Stycznia powstała ok. 1776
r. według jednolitego projektu. |
|
Kamienice
zostały zbudowane dla pracowników manufaktury sukna. Są to piętrowe
budynki ustawione kalenicowo, pierwotnie z pięterkiem w strychu od
podwórza, obecnie niektóre z nich nadbudowane. Fasady dzielone są
gzymsem między parterem a piętrem, mają skromną dekorację powstałą
przeważnie w późniejszym okresie. Piwnice sklepione są kolebkowo z
lunetami. Sienie przelotowe znajdują się przeważnie w osi środkowej,
tylko w dwóch przypadkach umieszczone w osiach skrajnych. Kondygnacje
były oddzielone stropami drewnianymi, które częściowo zachowały się do
dzisiaj. Zachowane nieliczne przykłady klasycystycznej stolarki
drzwiowej to drzwi deskowo-szpungowe, dekorowane z zewnątrz listwami i
ćwiekowane, lub ramowo-płycinowe, o płycinach dekorowanych rombami.
Nadświetla są dzielone szczeblinami, połączonymi u góry arkadkami
półkolistymi lub ostrołukowymi. W niektórych drzwiach zachowały się
również stare metalowe okucia zamków.
Na zespół składa się 21 kamienic (nr 8, 10, 12, 25, 27, 28, 29, 31, 32,
33, 35, 37, 38, 39, 41, 42, 43, 45, 47, 49 i 51).
|
|
Bibliografia
- Katalog
Zabytków Sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, z. 4, Dawny powiat chełmiński, s. 82-83.
|
Fotografie: Piotr
Kożurno
© ICIMSS |
W pobliżu:
|
|
|
