Bracki Władysław

Aktor, reżyser, w latach 1934-1939 i 1945 dyrektor Teatru Ziemi Pomorskiej w Toruniu.

Data urodzenia: 1892

Miejsce urodzenia: Poznań

Data śmierci: 29. 05. 1970 r., Warszawa

Dyplom: od 1910 - studia na Wydziale Architektury Wnętrz przy Kunstgewerbemuseum w Berlinie (stypendium Towarzystwa im. K. Marcinkowskiego), wolny słuchacz szkoły dramatycznej M. Reinhardta w Deutsches Theater

Debiut:

- aktorski: Dziad-Wróża w Liliach Morsztyna w Teatrze Polskim w Poznaniu, 1913 r.


Kariera zawodowa:


1913-1918 – aktor w Teatrze Polskim w Poznaniu


1918-1919 – aktor i organizator objazdu w zespole objazdowym w Poznańskiem i na Pomorzu dla polskich celów propagandowych (zorganizowany wspólnie z żoną)


1919-1926 – aktor w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie


1926 - rola Tumrego w polskim filmie Cyganka Aza


1926-1931 – aktor, reżyser w Teatrze Polskim w Poznaniu


1931-1932 – kierownik zespołu objazdowego pod nazwą Teatru Poznańskiego występującego w miastach Wielkopolski i Pomorza, w tym w Toruniu (26.11.1931)


1932-1933 – aktor w Teatrze Narodowym w Poznaniu


1934-1939 - dyrektor, kierownik artystyczny, aktor, reżyser w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu


1944 - Teatr WP w Lublinie


1945 - Teatr Ziemi Pomorskiej w Toruniu (dyrektor) .


1946 - Teatr Miejski we Wrocławiu (aktor, reżyser)


1946-1949 - Teatr Polski w Warszawie


1949-1964 - Teatr Narodowy w Warszawie


Szkołę średnią ukończył w Poznaniu, gdzie był też członkiem towarzystwa samokształceniowego „Iskra” oraz współorganizował polskie harcerstwo. Po uzyskaniu stypendium Towarzystwa im. Karola Marcinkowskiego wyjechał do Berlina, by studiować architekturę wnętrz. Jednocześnie był wolnym słuchaczem szkoły dramatycznej M. Reinharda w Deutsches Theater (zainteresowanie występami na scenie przejawiał jeszcze w Poznaniu). Od swego debiutu w 1913 r. grywał już regularnie na scenach Poznania i Berlina. W latach 1918- 1919 brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. W tym okresie zorganizował też zespół objazdowy dla polskich celów propagandowych. Następnie występował w Krakowie i Warszawie, by ostatecznie w 1933 r. zaangażować się do teatru Narodowego w Toruniu (objął tu kierownictwo artystyczne).


Teatr toruński pod kierownictwem Brackiego miał ambicję być ważnym miejscem kultury dla całego Pomorza, dlatego od 1934 r. zespół prowadził w regionie akcję objazdową, dając do wybuchu wojny ponad 900 gościnnych występów. Bracki eksponował cele narodowe i artystyczne teatru, dlatego repertuar tworzył głównie w oparciu o literaturę polską. Wśród ponad 120 premier nalazły się Dziady, Mazepa, Zemsta, Nie-boska komedia, Wesele, sztuki Żeromskiego, Rostworowskiego, Zapolskiej i Szaniawskiego. Z literatury obcej wybrał Otella, Cyda, Intrygę i miłość oraz Pigmaliona. Organizowane były również specjalne spektakle dla młodzieży w samym Toruniu i w objeździe. Dla podreperowania budżetu teatru, wystawiano komedie, wodewile i operetki. Bracki bardzo często występował min. Jako Cyrano(Cyrano de Bergerac), Gustaw-Konrad (Dziady), Otello Pankracy (Nie-boska komedia), Cześnik (Zemsta), Don Rodrygo (Cyd), Przewoźnik (Most), Prezydent (Intryga i miłość). Jako aktor Bracki wyróżniał się pięknymi rysami twarzy i dźwięcznym głosem, był wysoki i bardzo "reprezentacyjny". Dzięki warunkom grywał najczęściej bohaterów i amantów. Za dyrekcji Brackiego teatr toruński miał wysoką rangę wśród scen pozastołecznych (tzw. prowincjonalnych), co wynikało z dobrej organizacji placówki, wartościowego repertuaru, dobrego i wyrównanego zespołu aktorów oraz ciekawych inscenizacji. Bracki pozyskał do współpracy interesujących reżyserów i scenografów, a także czołowych artystów polskich (Ludwik Solski, Juliusz Osterwa, Wanda Siemiaszkowa, Stanisława Wysocka, Kazimierz Junosza-Stępowski). Obok pracy w teatrze Bracki reżyserował również słuchowiska dla Rozgłośni Pomorskiej PR w Toruniu, udzielał się społecznie (min. był przewodniczącym Rady Zrzeszeń Naukowych i Artystycznych Ziemi Pomorskiej).


W czasie okupacji mieszkał w Warszawie, gdzie był dozorcą, ale też uczył na tajnych kompletach. Krótko współpracował z Teatrem Wojska Polskiego w Lublinie. W kwietniu 1945 r. powrócił do Torunia.


Z pomocą swego zastępcy - Kazimierza Rudzkiego i po przybyciu aktorów z Wilna placówka wznowiła działalność. Pierwsze przedstawienie odbyło się 27. maja, a oficjalna inauguracja placówki miała miejsce 16. czerwca, kiedy to wystawiono Damy i huzarów Fredry. Jednak ze względu na trudną sytuację materialną teatru Bracki złożył rezygnację z funkcji dyrektora. Pozostał do grudnia jako zastępca A. Rodziewicza – dyrektora połączonych scen toruńskiej i bydgoskiej.


Był zasłużonym członkiem SPATIF-ZASP.


 


 


Zobacz także:

do góry