Zelek Ignacy

Rzeźbiarz, malarz

Data urodzenia: 1894

Miejsce urodzenia: Turaszówka k. Krosna

Data śmierci: 12. 05. 1961, Toruń


W latach 1900-1905 uczęszczał do Szkoły Ludowej w Gorlicach. Przez dwa lata mieszkał z rodziną w Bustenarii na Nizinie Wołoskiej w Rumunii. Tam uczęszczał do niemieckiej szkoły powszechnej. W latach 1908-1911 uczył się rzeźby w Cesarsko–Królewskiej Szkole Przemysłu Drzewnego w Kołomyi. Następnie studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Konstantego Laszczki, gdzie był wyróżniającym się studentem. Naukę przerwał by wstąpić do wojska - zgłosił się jako ochotnik do legionów Józefa Piłsudskiego i służył w nich do 1917 r. Brał udział w walkach na froncie austriacko–rosyjskim. W 1916 r. został ranny w kolano i przebywał w szpitalu w Pradze. Wykorzystał ten moment na kształcenie się pod kierunkiem Josefa Vaclava Myslbeka w jego pracowni rzeźby monumentalnej na Akademii Sztuk Pięknych. Po wojnie został odznaczony Medalem Niepodległości. Po powrocie do Krakowa kontynuował przerwaną naukę na ASP. W roku 1920 przybył do Torunia, gdzie spotkał i zaprzyjaźnił się z mieszkającym tu rzeźbiarzem z Małopolski, Wojciechem Aleksandrem Durkiem. Wspólnie założyli pracownię „Rzeźba” mieszczącą się przy ul. Sukienniczej. Od 1923 do 1935 posiadał samodzielną pracownię przy ul. Reja 6.  W 1935 roku przeniósł się ze zbyt ciasnego warsztatu przy ul. Reja do dwóch pracowni przy ulicy Mickiewicza 109.


Obaj artyści na początku 1921 roku wstąpili do Konfraterni Artystów założonej przez Julian Fałata.


Większość prac rzeźbiarskich Ignacego Zelka została zniszczona w czasie II wojny światowej. Po 1945 r. artysta, nie chcąc rzeźbić nowych "komunistycznych herosów", usunął się w cień i realizował głównie zlecenia kościelne, działając na całym Wybrzeżu. Zmarł 12 maja 1961 r. w Toruniu. Pochowany na cmentarzu św. Jerzego.


„Mój ojciec, Ignacy Zelek zawsze był opalony jak Murzyn, kochał słońce. Szczuplej budowy, elegancki, nie był strojnisiem, ale wszystko co ubrał do niego pasowało. Zresztą mama dbała, żeby prezentował się jak najlepiej. Był szalenie miły i wesoły. W naszym domu nigdy nie brakowało młodzieży. Do mnie i do siostry przychodziły koleżanki. Ojciec zawsze dosiadał do nas i opowiadał zabawne historyjki. Był bardzo lubianym, wesołym i z natury serdecznym człowiekiem”.


Artysta we wspomnieniach córki Teresy Marii Grodzickiej. http://www.express.bydgoski.pl/documents/!!!!!!/2007/08/11/no/12/album_rodzinny.pdf


Ważniejsze realizacje
- Ołtarz polowy i główny w kościele garnizonowym św. Katarzyny w Toruniu
- Rzeźby niedźwiedzi przed gmachem Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu przy ul. Mickiewicza 9
- Supraporta Spragnionych napoić nad wejściem do budynku Ubezpieczalni Społecznej w Toruniu (ul. Uniwersytecka 17)
- Rzeźby na Pomniku poległych 63 pułku piechoty w Toruniu (Park Miejski
- Ołtarz Matki Boskiej w południowej nawie kościoła Św. Ducha w Toruniu (zmieniony)
- Pomnik Zwycięstwa w Wąbrzeźnie
- Model pomnika ku czci pomordowanych w Łasinie  (niezatwierdzony, ale zrealizowany)
- Rzeźby ogrodu biskupiego w Pelplinie (niezachowane)
- Pomnik Ks. Alfonsa Mańkowskiego (działacza i prezesa TNT) na Cmentarzu Parafialnym w Lembargu, 1951


Bibliografia


E. Lewandowska, Konfraternia Artystów w Toruniu, [w:] Zeszyty Naukowe UMK. Nauki humanistyczno –społeczne, 1968, z. 28, s. 61–118
Józef Poklewski, Ignacy Zelek (1894-1961), rzeźbiarz [w:] Artyści w dawnym Toruniu, PWN 1985, str. 177-182.
D. Swobodzińska, Ignacy Zelek. Życie i twórczość, praca magisterska, Toruń 2003
M. Biskup (red.) - Wybitni ludzie dawnego Torunia, TNT w Toruniu, Prace popularnonaukowe nr 39, PWN, Warszawa-Poznań-Toruń 1982


źródło:
Jan Bełkot, Zelek Ignacy (1894-1961), rzeźbiarz i malarz, w: Toruński Słownik Biograficzny, tom I, pod redakcją Krzysztofa Mikulskiego, Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń, 2000


Zobacz także:

do góry