Centrum Kultury Zamek Krzyżacki

Adres: Toruń, ul. Przedzamcze 3, centrum@zamek.torun.pl

Telefon: 56 621 03 35

Adres WWW: http://www.zamek.torun.pl


Centrum Kultury Zamek Krzyżacki powstało na początku 2007 r. z inicjatywy Gminy Miasta Toruń i jest samorządową instytucją kultury.

Cele Centrum Kultury Zamek Krzyżacki:
- kulturalne i turystyczne zagospodarowanie ruin zamku krzyżackiego
- trwała ochrona dziedzictwa kulturowego
- promocja ruin zamku w kraju i za granicą
- organizowanie działalności kulturalnej i promocyjnej
- organizowanie imprez kulturalnych, plenerowych, festiwali, konkursów itd.
- współpraca ze społecznym ruchem kulturalnym w zakresie organizacji imprez
- współpraca z innymi instytucjami w kraju i za granicą
- udostępnianie powierzonych dóbr kultury do celów naukowych i współdziałanie w tym zakresie z placówkami muzealnymi, instytucjami naukowo-badawczymi
- współpraca z innymi organizacjami, w tym upowszechniającymi turystykę w kraju i za granicą działalność informacyjną, edukacyjną i popularyzatorską


Centrum Kultury mieści się na terenie średniowiecznych ruin zamku krzyżackiego z XIII w., który wcina się klinem pomiędzy Starym i Nowym Miastem Toruń. Budowę zamku rozpoczęto w połowie XIII w. na miejscu wczesnośredniowiecznego grodu słowiańskiego. Przyczółek został otoczony wałem drewniano-ziemnym, ale już przed 1251 r. zamek został otoczony od wschodu kamiennym murem. Rozbudowa założenia przebiegała w sześciu etapach od 2. połowy XIII w. do połowy XV w. Najpierw wzniesiono mur obwodowy oraz południowe skrzydło zamku głównego. Narys murów poprowadzono zgodnie z kształtem wałów średniowiecznego grodu. W południowo-wschodnim narożniku znajdowała się niewielka, nieznacznie wysunięta przed lico muru kwadratowa wieżyczka. W piwnicach znajdowały się magazyny, warsztaty, kuchnie oraz składy. Na piętrze zlokalizowano kaplicę Św. Krzyża wspartą na kamiennych kolumnach. W części środkowej był refektarz, a w zachodniej dormitorium. W 1. połowie XIV w. powstało skrzydło wschodnie, kapitularz, wieża główna i gdanisko. Obszerne przedzamcze otaczało zamek z trzech stron, od północy, wschodu i południa. Wjazd na zamkowy dziedziniec prowadził przez bramę usytuowaną od strony Starego Miasta. W 1454 r. zamek został zburzony po wybuchu powstaniu stanów pruskich przeciwko zakonowi krzyżackiemu, następnie był używany jako wysypisko śmieci. Z oryginalnej budowli zachowało się gdanisko, połączone dwuarkadowym gankiem z zamkiem, dolne części murów zamku głównego i część budynków przedzamcza. Ponadto w czasie prac archeologicznych w latach 1958-1966 znaleziono zworniki pochodzące z kaplicy, glazurowane posadzki ceramiczne oraz fragmenty archiwolty portalu.  

Obecnie do zwiedzania udostępnione są ruiny zamku, gdanisko oraz od niedawno także podziemia, w których znajduje się makieta zamku oraz zrekonstruowane pomieszczenia takie jak zbrojownia, kuchnia, dormitorium oraz scriptorium. Leżakuje tutaj także 69 butelek wina, które zostaną otworzone, gdy polska reprezentacja w piłce nożnej zdobędzie tytuł Mistrza Świata lub Europy oraz beczka z 69 litrami wina, która zostanie uroczyście otwarta, gdy polski kierowca zdobędzie tytuł Mistrza Świata F1. W ostatnim pomieszczeniu zlokalizowana jest Sala Strachu. Na zamkowym dziedzińcu znajduje się ponadto mennica, strzelnica, studnia oraz dyby i pręgierz.
Na zamku organizowane są także inscenizacje historyczne dotyczące życia braci zakonnych w średniowieczu, dziejów Zakonu oraz historii stosunków polsko-krzyżackich, średniowieczne gry, potyczki i zabawy rycerskie m.in.: strzelanie z łuku, przeciąganie liny, gra w kości czy rzut wałkiem w knechta.
Zamek Krzyżacki organizuje także spotkania z historią, czyli cykl wykładów popularnonaukowych, których tematyka dotyczy historii Torunia, Zakonu Krzyżackiego oraz jego stosunków z Królestwem Polskim. Prowadzącym, a zarazem autorem wszystkich referatów jest pracownik zamku Marcin Łęcki.


Zobacz także:

do góry