Adres: Toruń, ul. Wały gen. Sikorskiego 19, ptltorun@wp.pl
Adres WWW: http://ptl.info.pl/torun/
Inicjatywa powołania Komitetu Organizacyjnego oddziału toruńskiego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego wyszła w 1946 r. od uczonych uniwersytetów Stefana Batorego w Wilnie oraz Jana Kazimierza we Wrocławiu tworzących nowo powołany Uniwersytet Mikołaja Kopernika oraz od Toruńskiego Towarzystwa Naukowego i Muzeum Miejskiego w Toruniu.
Od samego początku wyróżniała się w grupie dr Maria Znamierowska-Prűfferowa, kierownik Działu Etnograficznego Muzeum i adiunkt Katedry Etnografii UMK. Równocześnie była ona członkiem zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, który ukonstytuował się na 22 Walnym Zgromadzeniu Towarzystwa Ludoznawczego w Lublinie (24-25 stycznia 1947 r.).
Za datę powstania toruńskiego oddziału uważa się datę 18 marca 1947 r. kiedy w budynku Ratusza Staromiejskiego będącego siedzibą muzeum odbyło się pierwsze zebranie PTL w Toruniu. Na posiedzeniu inauguracyjnym Maria Znamierowska-Prűfferowa wygłosiła referat pt. "Zadania Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego". Na spotkaniu powołano dwunastoosobowy zarząd oddziału toruńskiego PTL. Prezesem został dr Czesław Skopowski, wojewódzki kurator Oświaty w Toruniu, a pierwszym zastępcą prof. dr Bożena Stelmachowska, kierownik Katedry Etnografii UMK. Pozostałe funkcje w zarządzie objęli: prof. dr Karol Koranyi (drugi zastępca prezesa), dr Maria Znamierowska-Prüfferowa (pierwszy sekretarz), Maria Polakiewiczówna (drugi sekretarz), Stefan Nowicki (skarbnik). Pozostali członkowie Zarządu to: Józef Bruski, Mieczysław Dereżyński, Brunon Richert, prof. dr Jan Zabłocki, Bonifacy Zielonka. W skład Komisji Rewizyjnej weszli: Józef Arkuszewski (przewodniczący), Józef Błoński, dr Stefan Hrabec. W związku z tym, że członkowie toruńskiego PTL byli przedstawicielami wielu humanistycznych dyscyplin naukowych (archeologii, archiwistyki, etnografii, filologii, historii, muzykologii, prawa i in.), powołano sekcje tematyczne oraz ustalono ich skład oraz program działania.
Funkcje prezesa na kolejne dwie kadencje (1949-1952, 1952-1954) objął prof. Historii prawa i rektor UMK, Karol Koranyi, wybitny uczony z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Ten wciąż pionierski, ale jeden z intensywniejszych okresów działalności Towarzystwa w Toruniu obfitował w wiele inicjatyw i realizacji. Organizowane były systematyczne zebrania, na których wygłaszano referaty i publiczne odczyty, prowadzono badania terenowe (na Kurpiach i Kujawach), ukazywały się pierwsze publikacje członków Towarzystwa. Rozpoczęto także gromadzenie własnego księgozbioru oddziału. W 1949 r. zorganizowano XXIV Walne Zgromadzenie PTL.
W 1954 r. prezesem toruńskiego oddziału PTL została prof. dr Maria Znamierowska-Prüfferowa (wiceprezes od 1949 r.), która kierowała oddziałem, aż do 1981 r. W tym czasie jest także członkiem Zarządu Głównego PTL, i jego wiceprezesem w latach 1961-1964 oraz 1967-1973. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze było jednym z inicjatorów powołania Muzeum Etnograficznego w Toruniu, które powstało w 1959 r. Jego pierwszym dyrektorem była właśnie Maria Znamierowska-Prüfferowa.
Od tego czasu można zaobserwować ścisłą współpracę oddziału toruńskiego PTL z Muzeum Etnograficznym w Toruniu. Jej efektem są konkursy (m.in. sześć edycji "Konkursu Ludoznawczego" organizowanego wraz z Rozgłośnią Polskiego Radia w Bydgoszczy w latach 1955-1958, 1963 i 1966) i konferencje poświęcone twórczości ludowej. Spośród wielu dokonań tego okresu wymienić należy: badania terenowe na Kujawach i Pałukach (1957), badania nad folklorem Torunia i folklorem wiślanym (lata 1975-1980), utworzenie archiwum folkloru słownego (w Muzeum), utworzenie Zespołu Tanecznego im. O. Kolberga z inicjatywy Roderyka Lange, organizację Międzynarodowej Konferencji Rybackiej (1972) oraz dwóch Walnych Zjazdów PTL, w latach 1969 i 1978. W tym czasie liczba członków Towarzystwa stale wzrasta dochodząc do 79 osób w 1979 r.
Kolejny okres w historii PTL w Toruniu to lata 1981-2002. Zarząd oddziału składa się w tym czasie przeważnie z pracowników toruńskiego Muzeum Etnograficznego. Działalność Towarzystwa jest więc też głównie odbiciem ich pracy i zainteresowań. Do postaci, które łączą wciąż środowisko uniwersyteckie z muzealnym, zaliczyć należy prof. dr hab. Teresę Dunin-Karwicką, długoletnią kierownik Katedry Etnografii UMK, pełniącą w oddziale PTL funkcję wiceprezesa, dr. Witolda Armona, pracownika Biblioteki Głównej UMK czy prof. Ryszarda Kukiera, wielokrotnego członka Zarządu oddziału.
Funkcje prezesa pełnią w tych latach kolejno: mgr Irena Wronkowska (1981-1983), dyrektor Muzeum Etnograficznego – mgr Roman Tubaja (1983-1997), dr Jan Święch (1997-2002).
Mimo wciąż wysokiej liczby członków (46 członków w 1998 r.), praca oddziału ogranicza się do organizacji odczytów i prelekcji oraz udziału w przedsięwzięciach podejmowanych w ramach działalności Muzeum. Z ważniejszych dokonań tego okresu wymienić należy przygotowanie LXXVI Walnego Zgromadzenia PTL i towarzyszącej mu konferencji naukowej, na której z referatami wystąpiło m.in. trzech członków toruńskiego PTL (22-23 września 2000 r.).
Podjęto też próbę rozwinięcia kontaktów z toruńskim uniwersytetem poprzez próbę przyciągnięcia młodszego pokolenia pracowników UMK.
W marcu 2002 r. na trzyletnią kadencję wybrano dr. Aleksandera Błachowskiego, Wiceprezesem została dr Violetta Wróblewska. Ważnym przedsięwzięciem tej kadencji była organizacja – wraz z Muzeum Etnograficznym – sesji naukowej z okazji 100-lecia urodzin śp. mgr Mariana Pieciukiewicza, długoletniego członka oddziału PTL w Toruniu i pracownika Muzeum. Toruńskie PTL było też współwydawcą książki A. Błachowskiego pt. "Etnografia, ścieżka edukacji regionalnej" (2003). 15 listopada 2005 r. na kolejną kadencję wybrano zarząd składający się w połowie z muzealników i w połowie z pracowników UMK.
Cele i zadania toruńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego:
- kształtowanie warunków do pogłębiania i rozwijania ludoznawczych (etnograficznych) zainteresowań członków, popierania rozwoju tej wiedzy oraz jej krzewienia i popularyzacji wśród ogółu społeczeństwa
- prowadzenie badań naukowych oraz zbieranie wszelkich materiałów i wiadomości dotyczących polskiej kultury ludowej i kultur innych ludów
- organizowanie zebrań, sesji naukowych, odczytów, wycieczek leżących w zakresie zainteresowania Towarzystwa
- wypowiadanie się w przedmiocie stanu i potrzeb tradycyjnej i współczesnej kultury ludowej oraz aktualnych kierunków działania w tym zakresie
- prowadzenie działalności wydawniczej w zakresie etnologii i nauk pokrewnych
- tworzenie i prowadzenie księgozbiorów i archiwów
- rozpowszechnianie wiedzy o konieczności ochrony i konserwacji zabytków etnograficznych
- popularyzowanie posiadanych materiałów i wiadomości o kulturach ludowych
- utrzymywanie kontaktów z innymi stowarzyszeniami, instytucjami naukowymi i organizacjami w kraju i za granicą, o tym samym lub podobnym charakterze
- integracja środowisk o zainteresowaniach naukami etnologicznymi w Toruniu
Zarząd:
Mgr Artur Trapszyc – prezes
Dr Olga Kwiatkowska – wiceprezes
Mgr Jakub Kopczyński – sekretarz
Dr Adrian Mianecki – skarbnik
Dr Hubert Czachorowski – członek
Dr Piotr Grochowski – członek
Komisja Rewizyjna:
Dr Justyna Słomska-Nowak – przewodnicząca
Mgr Marcin Lutomierski – członek
Mgr Wojciech Kantak – członek
Zobacz także:
do góry 
