Twórcy     Zespoły    Instytucje   

Wydarzenia    Organizacje    O nas   

Kontakt   

Muzeum Artylerii w Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu zostało utworzone na podstawie rozkazu specjalnego komendanta Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Rakietowych i Artylerii im. gen. J. Bema, numer 13 z dnia 14 stycznia 1977 r. Inicjatorem budowy muzeum był ówczesny komendant gen. bryg. Stanisław Żak. Celem projektu było wspieranie wychowania historycznego podchorążych oraz kultywowanie tradycji artyleryjskich. Proces rozbudowy i modernizacji realizowany był intensywnie przez kolejnego komendanta gen. bryg. Kazimierza Chudego.

W celu organizacji muzeum powołano zespół pracowników szkoły, w skład którego weszli:
- płk dypl. Henryk Nielepiec - przewodniczący

członkowie:

- płk dypl. Zbigniew Łuczyński
- ppłk dr Henryk Ponichtera
- ppłk mgr Marian Adamczyk
- ppłk mgr Marian Andruk
- ppłk mgr Jan Weiss
- ppłk Henryk Kaleta

Prace budowlane rozpoczęto wiosną 1978 r. Pomysłodawcą i wykonawcą architektury muzeum był ppłk inż. Władysław Achejczyk. Uroczyste otwarcie muzeum nastąpiło 2 września 1978 r.
Rozkazem nr 184 z dnia 22 sierpnia 1978 r., komendant powołał zespół społeczny, którego celem było gromadzenie zbiorów, konserwacja oraz ewidencja i opis.

W skład zespołu weszli:
- płk Henryk Nielepiec
- ppłk Jan Weiss
- ppłk Stefan Suchożebroski
- mjr Ryszard Mianowski
- mjr Jerzy Degórski
- mjr Eugeniusz Leśnik
- kpt Sławomir Łuczak

Eksponatami muzeum jest sprzęt artyleryjski. Muzeum kontynuuje tradycje przedwojennego Muzeum Sprzętu Artylerii powołanego 1 czerwca 1923 r. Eksponaty dawnego muzeum i archiwa nie przetrwały II wojny światowej.
W 2002 r. muzeum zostało przejęte przez Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu. Obecny wygląd oraz posiadane eksponaty – w wielu wypadkach jedyne w kraju – to zasługa pierwszego komendanta CSAiU – płk. dypl. Romana Kłosińskiego oraz obecnego komendanta płk. dypl. Krzysztofa Mitręgi.
Celem muzeum jest prowadzenie działalności edukacyjnej oraz gromadzenie muzealiów z zakresu historii wojskowości polskiej i światowej , historii artylerii i uzbrojenia.

Ekspozycja plenerowa i sala tradycji dzisiaj
Ekspozycję plenerową tworzy sprzęt artyleryjski i rakietowy, w wielu wypadkach nie spotykany w innych muzeach wojskowych, w tym między innymi działa i moździerze kalibrów od 45 mm do 240 mm. Dzięki ekspozycji można poznać broń przeciwpancerną, w tym armatę 45 mm wz.1937 , wz. 1942, 57 mm armatę wz. 1943 ZIS-2, 85 mm armatę wz. 44 i 100 mm armatę ppanc.

Wyeksponowana jest również lekka broń wsparcia piechoty: moździerze 82 mm. wz. 1937, wz. 1941 i wz. 1943, działa bezodrzutowe B-11 kal. 107 mm, B-10 kal. 82 mm. Działa polowe: haubico-armata kal. 152 mm wz. 1937 ML-20, haubica kal. 122 mm wz. 1938 M-30, haubicę 152 mm wz. 1943, 130 mm armata polowa, to kolejny ciekawe elementy ekspozycji. Na szczególną uwagę zasługuje moździerz kal. 240 mm M-240 używany do dzisiaj przez armię rosyjską. Eksponowany jest również sprzęt artylerii przeciwlotniczej w postaci: armaty 57 mm, 85 mm i 100 mm armaty.

Ciekawą częścią ekspozycji jest sprzęt rakietowy. Muzeum Artylerii jako jedyne w Polsce posiada pełny komplet tego sprzętu. Są to: taktyczny zestaw rakietowy R-11M na podwoziu działa samobieżnego ISU-152K, ŁUNA-M (wyrzutnia 9P113 na podwoziu ZIŁ 135LM), zestaw SCUD, zestaw 9K79 TOCZKA oraz zestaw 9P116, tzw. Frog 3.

Wielka ciekawostka jest lekki kompleks przeciwpancerny 2K15 (wyrzutnia 2P26 pocisków ppk 3M6 „Trzmiel” na samochodzie GAZ-69). Interesującym eksponatem jest też działo samobieżne ASU-85 używane w jednostkach powietrzno-desantowych. Na uwagę zasługuje również SNAR–1 (radar pola walki) na ciągniku gąsienicowym ATL. Można obejrzeć również wyrzutnie pocisków rakietowych: BM-13 tzw. KATIUSZA i jedną z dwóch w kraju wyrzutnię BM-24.

Ostatnie nabytki Muzeum to: wyrzutnia rakietowa BM-21, 122 mm samobieżna haubica Goździk oraz jedyny eksponowany w muzeach egzemplarz 203 mm armaty PION.

Uzupełnieniem ekspozycji plenerowej jest Sala Tradycji z wystawą poświęconą historii artylerii ze szczególnym uwzględnieniem toruńskich tradycji artyleryjskich. Prezentowane są mundury, broń i wyposażenie artyleryjskie Wojska Polskiego w okresie II wojny światowej oraz od 1945 roku do czasów współczesnych. Eksponaty w większości to dary absolwentów Oficerskiej Szkoły Artylerii. Całość wystawy świadczy o tym, że Toruń był i jest głównym centrum kształcenia, doskonałej kadry artylerzystów polskich.

Ciekawostką w sali tradycji jest zachowany do dzisiaj granatnik kal. 46 mm wz. 1936, którego prototyp został opracowany w Toruniu, wystawa amunicji artyleryjskiej i łusek z różnego okresu czasu, kolekcja przeciwpancernych pocisków kierowanych, oraz specjalistyczne przyrządy artyleryjskie, przeznaczone do kierowania i obserwacji ognia artyleryjskiego oraz oryginalne dokumenty podchorążych.

Muzeum znajdujące się na terenie jednostki wojskowej dostępne jest do zwiedzania tylko za wcześniejszym uzgodnieniem. Ekspozycja znajduje się przy ulicy J. Sobieskiego w Toruniu.

do góry