Wyszukiwanie informacji - FIZYKA Kurs dla studentów

Indeks angielsko-polski

Adres IP (IP address) - Unikatowy adres maszyny w sieci internet. Format adresu to cztery jednobajtowe liczby oddzielone kropkami, np. 157.158.1.3.

Anonimowy ftp (Anonymous FTP) - Anonimowy FTP pozwala na skorzystanie z ogromnych zasobów sieciowych rozmieszczonych na serwerach na całym świecie. Do takiego sewera można się zalogować używając klienta ftp, na konto użytkownika Anonymous, jako hasło podając swój adres E-mail.

Aplet (Applet) - Krótki program (mała aplikacja, "aplikacyjka"), stanowiący część dokumentu internetowego. Pojęcie applet jest odnoszone w Internecie do małych programów (skryptów) napisanych za pomocą języka programowania Java, firmy Sun. Applet wykonuje jakieś zadanie, np. pozwala wyświetlać animację. Applety Javy są interpretowane (akceptowane) przez przeglądarkę Netscape Navigator i Microsoft Internet Explorer.

Archie - Sieć baz danych zawierających listy wszystkich plików dostępnych w internecie poprzez anonimowego ftp. Aby odnaleźć żądany plik trzeba podłączyć się do tzw. archie serwera i zadać pytanie o plik

ASCII - Typ pliku składającego się ze znaków ASCII (ang. American Standard Code for Information Interchange). Każdy znak ASCII jest zapisany za pomocą 7 bitów. Formatu pliku ASCII używa się do wysyłania poczty, artykułów na listach USENET itp.

Baza danych (database) - Uporządkowany zbiór danych, dający się łatwo przeszukiwać. W szczególności w internecie bazą danych może być zbiór artykułów list dyskusyjnych, spis użytkowników danej sieci, interaktywne bazy danych dostępne przez WWW itp.

Bps (Bits Per Second) - Miara szybkości transmisji danych w bitach na sekundę.

Cache - Specjalny katalog w przeglądarce WWW, gromadzący grafikę wczytywaną w trakcie przeglądania zasobów sieci. Gdy po raz kolejny sięgamy do tej samej strony, przeglądarka wczytuje na ekran grafikę z cache'a, a nie z Internetu, co znacznie przyspiesza wczytanie całej strony i oszczędza czas. Im większy cache, tym większa możliwość magazynowania grafiki. Optymalna wielkość powinna sięgać 10-15 megabajtów.

Dokument źródłowy (source document) - Oryginalna postać dokumentu internetowego, zapisana w kodach języka HTML. Zaawansowane preglądarki pozwalają obejrzeć postać źródłową oglądanego dokumentu, co pozwala użytkownikowi zorientować się w konstrukcji wybranych elementów, jeśli z jakichś powodów interesuje go sposób przedstawienia danych.

Domena (domain) - Nazwa podsieci, czyli też część nazwy adresu e-mail. Niektóre domeny posiadają poddomeny. Np. domeną jest .pl, .ch, .su, itp. Poddomena to np. .edu, .gov, .mil. Przykładowy adres składa się z nazwy użytkownika i domeny z poddomenami, np. chris@ia.pw.edu.pl.

Download - Proces transferu danych lub plików z komputera odległego na komputer lokalny.

FAQ (Frequently Asked Questions) - Lista najczęściej zadawanych pytań z odpowiedziami. Administratorzy grup, list dyskusyjnych, serwisów itp. tworzą FAQ po to, żeby nie użytkownicy nie wysyłali listów ciągle z tymi samymi pytaniami, ale mogli przejrzeć listę odpowiedzi na wiele pytań.

Freeware - Bezpłatne oprogramowanie, które można wykorzystywać i bezpłatnie kopiować. Nie oznacza to bynajmniej, iż jego autorzy zrzekli się swoich praw do produktu - zazwyczaj umowa licencyjna zawiera punkt zakazujący wprowadzania zmian w kodzie programu.

FTP (File Transfer Protocol) - Protokół transmisji plików. Zazwyczaj usługa ftp służy do kopiowania plików z odległej maszyny do lokalnej lub odwrotnie. Działa na zasadzie klient-serwer i przeważnie z usługi korzystamy przy użyciu interaktywnej aplikacji. Zapewnia ochronę przy użyciu haseł dostępu.

GIF (Graphics Interchange Format) - Format graficzny powszechnie stosowany w Internecie. Pliki w formacie GIF są w wysokim stopniu skompresowane, dzięki czemu zajmują mało miejsca i są szybciej transmitowane w trakcie przeglądania dokumentów WWW, co oszczędza czas i koszt połączeń.

Gopher - System oparty o menu wspomagający poszukiwanie informacji w internecie. Jest to poprzednik WWW, gdyż w chwili obecnej wszelkie możliwości gophera zostały wbudowane w przeglądarki WWW. Z hostami typu gopher można się bez problemów łączyć klientem WWW i czytać je analogicznie do klienta gopher.

Hasło (password) - Ciąg znaków znanych posiadaczowi konta, służący do jego autoryzacji przy wchodzeniu do systemu. Znajomość hasła jest niezbędna, aby odpowiedzieć na pytanie o nie np. przy procedurze logowania się.

Hipertekst (hypertext) - System połączeń między dokumentami, pozwalający za pomocą kliknięcia myszką na zaznaczonym obszarze przenosić się w inne miejsce dokumentu lub w ogóle do innego dokumentu.

Host - Maszyna w sieci posiadająca własny adres IP, nazwę i należąca do domeny. Często także: komputer podłączony do bezpośrednio do Internetu, pozwalający świadczyć usługi internetowe klientom. Host lokalny (local host) - Nazwa określająca komputer z którego łączymy się z inna maszyną - tzw. hostem odległym. Pojęcie to jest względne i zależy od tego, z której strony danego połączenia się znajdujemy. Host odległy (remote host) - Nazwa określająca odległy komputer z którym ustaliliśmy połączenie.

HTML (HyperText MarkUp Language) - Język hipertekstowy używany do tworzenia dokumentów używanych przez WWW. Polecenia tekstowe pozwalają na realizację tzw. linków (odsyłaczy), wyświetlanie różnych fontów, grafiki itp. itd. Obowiązującym standardem jest HTML 2, natomiast w trakcie dyskusji znajduje się standard HTML 3, powszechnie jednak używany i coraz częściej interpretowany przez przeglądarki WWW.

HTTP (HyperText Transfer Protocol) - Jeden z protokołów internetowych, używany do transferu stron WWW.

Identyfikator (username) - Nazwa użytkownika na serwerze. Nazwa użytkownika jest unikatowa w skali serwera i niezbędna do założenia konta, e-mail'a.

Internet - Ogólnoświatowa sieć komputerowa, łącząca większość podłączonych do jakiejkolwiek sieci komputerów. Skupia tysiące sieci lokalnych, setki miejskich, miliony komputerów i użytkowników. W sieci udostępnione są ogromne zasoby do których między innymi należą spisy literatury, kopie obrazów, treści książek, utwory muzyczne, informacje na dowolne tematy itp. itd. Poza tym możliwe jest porozumiewanie się pomiędzy użytkownikami za pomocą poczty elektronicznej oraz programów typu IRC. Dostęp do sieci uzyskuje się łącząc się modmem do lokalnego usłgodwacy internetowego (ang. internet provider), który oferuje dostęp do całej reszty świata lepszymi niż modem łączami.

Intranet - Wewnętrzna, wydzielona sieć firmy oparta na rozwiązaniach Internetu.

JPG, JPEG (Joint Photographic Experts Group) - Format graficzny powszechnie stosowany w Internecie. Najlepiej nadaje się do zapisu fotografii.

Katalog online Online catalogue - elektroniczne wersje katalogów, dostępne drogą sesji telnetowych poprzez Internet, użytkownik pracując na swej stacji roboczej ma możliwość przemieszczania się w sieci Internet i pracy na odległej maszynie. Jego komputer przejmuje na czas trwania sesji funkcję terminala odległej maszyny.

Klient (client) - program używany do kontaktowania się i przyjmowania danych z programu obsługi serwera na innym komputerze, najczęściej na dużą odległość. Przykładem klienta jest np. przeglądarka stron WWW.

Klient-serwer (client-server system) - Architektura systemu komputerowego, umożliwiająca korzystanie z serwerów baz danych, czy aplikacji. Serwer służy do przetrzymywania danych, przyjmowania zgłoszeń od klientów i świadczenia usług na ich rzecz. Klienci zgłaszają się do serwera z konkretnym zapytaniem i oczekują na odpowiedź. Ułatwiają użytkownikowi sieci zadanie, jeżeli są wyposażone w interfejs graficzny użytkownika. Zasadniczą zaletą architektury klient-serwer jest to, że przez sieć biegną jedynie konkretne odpowiedzi na konkretne pytania, a nie całe pliki, czy aplikacje do wykonania lokalnego, jak to miało miejsce w dawnych architekturach serwerowych.

LAN (Local Area Network) - Sieć lokalna. Grupa komputerów rozmieszczona w niewielkiej odległości od siebie.

Lista dyskusyjna (wysyłkowa) (mailing list) - Usługa działą tak, że osoba, która chce brać udział w dyskusji zapisuje się do listy wysyłając zgłoszenie pod pewien adres i otrzymuje wszystkie teksty przysłane na listę. Jej odpowiedzi są odsyłane do wszystkich uczestników listy.

Logowanie (login, logon) - Wejście do sieciowego systemu operacyjnego. Logowanie zazwyczaj polega na podaniu nazwy (identyfikatora) użytkownika i hasła celem identyfikacji. Nazwa użytkownika może być jawna, natomiast ciąg znaków składający się na hasło powinien być znany jedynie właścicielowi konta.

MAN (Metropolitan Area Network) - Sieć miejska. ączy sieci lokalne w obrębie miasta. Oparta jest zazwyczaj o główne łącze dużej przepustowości do którego podłączani są klienci.

MIME (Multi Purpose Internet Mail Extension) - Metoda łączenia kodu binarnego w poczcie elektronicznej.

Mirror - Serwer, który przechowuje to samo albo prawie to samo, co jest dostępne na innym serwerze (ang. mirror - zwierciadło, lustro). Jak dotąd nie ma na tyle szybkich łącz i komputerów, by mogły one w pojedynkę obsłużyć cały świat w rozsądnym czasie, dlatego dla ważniejszych zasobów (np. archiwów, programów freeware, shareware) tworzone są lokalne mirrory. Odciąża to znacznie łącza międzykontynentalne, gdyż mieszkaniec Europy zamiast kopiować coś z serwera w USA, może połączyć się ze znajdującym się najbliżej niego serwerem i stamtąd skopiować interesujące go pliki. Również w Polsce istnieją mirrory wielu światowych archiwów oprogramowania. Największy z nich to serwer warszawskiego Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania (ICM), dostępny pod adresem: http://www.sunsite.icm.edu.pl/

News - Wyodrębnione formalnie miejsce w którym można wymieniać z innymi osobami informacje i poglądy na określone tematy, zdefiniowane przez zawartość grupy dyskusyjnej.

Odsyłacz (link) - Polecenie, które pozwala czytelnikowi dokumentu hipertekstowego przenieść się do miejsca wskazanego przez punkt docelowy odsyłacza. Odsyłacz jest zazwyczaj sygnalizowany niebieskim kolorem i podkreśleniem. Kliknięcie na nim spowoduje skok do innego miejsca na tej samej stronie, do innej strony WWW, do serwera FTP, wywoła moduł poczty elektronicznej itp.

Offline - Tryb pracy z dokumentami WWW polegający na wcześniejszym ściągnięciu ich, a następnie przeglądaniu już bez połączenia z Siecią. Istnieje wiele programów shareware realizujących to zadanie.

Online - Standardowy tryb pracy z dokumentami WWW, polegający na przeglądaniu ich w trakcie trwania połączenia z Siecią.

OPAC (Online Public Access Catalogue) - komputerowy katalog biblioteczny.

Operatory logiczne - spójniki: i (and), lub (or), nie (not), oprócz służace do konstruowania rozbudowanego (kilkuwyrazowego) wyrażenia wyszukiwawczego.

Pomoc (Help)

PDF (Portable Document Format) - Format dokumentów mogących oprocz tekstów zawierać też grafikę. Powszechnie stosowany do dokumentacji programów. Pliki odczytuje się przy pomocy programu Adobe Acrobat Reader.

Postscript - Jezyk formatowania dla drukarek lub format plików Język formatowania stron. Jest on używany przede wszystkim przez drukarki laserowe. Pliki postscriptowe (.ps) można oglądać na ekranie monitora używając programu Ghost View.

Plik (file) - Zbiór danych w dowolnej postaci zapisanych w komputerze. Może on zaiwrać instrukcje programów, dane liczbowe, tekstowe, grafike, dźwięk.

Poczta elektroniczna (E-mail, Electronic Mail) - Poczta elektroniczna. Usługa pozwalająca na przesyłanie w internecie listów. Każdy list musi być zaadresowany wg. schematu nazwa_użytkownia@adres_maszyny. Przykładowo użytkownik Danuta Burnicka posiadająca konto w Ośrodku Obliczeniowym UMK mogłaby mieć adres: danbu@cc.uni.torun.pl. Do czytania i pisania listów służą specjalne programy takie jak np. PMail dla DOS-u i Windows, Elm lub Pine dla Unixa i inne. Poza tekstami można przesyłać pocztą elektroniczną, także pliki binarne odpowiednio przetworzone na format tekstowy. Do tego celu służą programy uuencode/uudecode.

Preferencje (preferences) - Zestaw ustawień, pozwalający zdefiniować sposób zachowania programu, np. przeglądarki WWW czy edytora HTML. Zaawansowane przeglądarki pozwalają zdefiniować kilkanaście różnych parametrów, np. stronę początkową, domyślne kolory czcionki i odsyłaczy, wielkość cache'a, częstotliwość odświeżania danych, czcionki dla poszczególnych elementów tekstowych (ważne dla polskiego użytkownika), sposób wczytywania grafiki, aplikacje zewnętrzne obsługujące pewne rodzaje sesji (np. Telnet), aplikacje wspmagające, które są uruchamiane przy napotkaniu w Internecie pliku o nietypowym formacie, język, adresy serwerów poczty elektronicznej i grup dyskusyjnych, hasło, adres zwrotny poczty użytkownika, hasło.

Protokół (protocol) - Zbiór sygnałów używanych przez grupę komputerów podczas wymiany danych (wysyłania, odbierania i kontroli poprawności informacji). Komputer może używać kilku protokołów. Np. jednego do komunikacji z jedym systemem, a drugiego z innym. W internecie mamy do czynienia z wieloma protokołami, a najważniejsze z nich to TCP/IP, SLIP, PPP.

Przeglądarka WWW (browser) - Program pozwalający przeglądać strony w World Wide Web, w trybie tekstowym lub graficznym. Najpopularniejszym programem jest obecnie Netscape Navigator. Przeglądarki różnią się zakresem interpretowanych znaczników języka HTML i szeregiem dodatkowym możliwości - obsługa dodatkowych aplikacji, nawigacja, konfigurowanie itp.

Ramka (frame) - Specjalny element dokumentu internetowego, wprowadzony w ramach Extensions i interpretowany przez Netscape Navigatora i Internet Explorer. Użycie ramek pozwala dzielić ekran dokumentu na kilka odrębnych okienek, zwykle powiązanych ze sobą odsyłaczami, co ułatwia nawigowanie w skomplikowanych konstrukcyjnie dokumentach. Przykładem użycia ramek jest niniejszy kurs - stale widoczna ramka ze spisem treści pozwala szybko sięgać do różnych stron całego kursu, wprowadzanych za pomocą odsyłaczy do drugiej ramki. Użycie ramek nie pozbawia użytkowników innych przeglądarek możliwości czytania dokumentu, dzięki konstrukcji NOFRAMES, która zawiera "lustrzane" odbicie treści ramek.

Rozszerzenia (Extensions) - Zestawy poleceń wprowadzone do języka HTML przez firmy Netscape i Microsoft (można tutaj także dodać najnowsze rozszerzenia Javy), wykraczające poza standardy HTML 2 i 3. Rozszerzenia obejmują polecenia, realizujące przede wszystkim specjalne efekty, np. kolory komórek i obramowania tabeli, animacja Marquee, migający tekst, ramki, dźwięk w tle, indeksowanie strony, wybór czcionki, applety Javy itd. Rozszerzenia są coraz powszechniej interpretowane przez przeglądarki, a ich tworzenie wspomagane przez coraz większą liczbę edytorów HTML.

Serwer (serwer) - Dedykowany system komputerowy wydzielony z sieci w celu realizowania usług na rzecz innych. Przykładowo mogą to być usługi typu podawanie plików, obsługa drukarek, archiwizacja danych, translacja protokołów, itp.

Strona domowa (Home page) - Dokument WWW wyświetlany jako pierwszy po połączeniu się pod żądany adres. Także: własna strona użytkownika, strona macierzysta.

Strona WWW (Web page) - Dokument zapisany w formacie HTML, dostępny do powszechnego użytku w sieci Internet poprzez przeglądarki WWW.

Słowa kluczowe (Keywords) - słowa zwięźle charakteryzujące problem, pojęcie wykorzystywane do przeszukiwania katalogów, baz danych, stron WWW.

Szukanie (Search)

Shareware - Kategoria oprogramowania, które może być kopiowane wyłącznie w celu wypróbowania programu przez jakiś określony okres, po którym należy program usunąć lub autorom zapłacić. Wersje shareware programów są często okrojone - nie posiadają wszystkich funkcji, które ma program licencjonowany.

Smiley - Złożony z kilku znaków specjalny symbol, używany w poczcie elektronicznej oraz listach dyskusyjnych, reprezentujący stan emocjonalny osoby przekazującej wiadomość. Najbardziej znane symbole to   :-)   /uśmiech/    :-(   /smutek/    ;-O   /zdziwienie/.

TCP/IP - Protokół komunikacyjny używany przez wszystkie komputery podłączone do Internetu.

Telekonferencja - Jest usługą przyszłości, gdyż wymaga szybkich łączy i przepustowośći a także wyposażenia sal konferencyjnych bardzo dobry sprzęt (kamery, ekrany, głośniki). Idea jest bowiem taka, żeby zapewnić komfort dyskutowania, wyrazisość obrazu i głosu.

Telnet - Program pozwalający na zdalne logowanie się do innego komputera i emulowanie zawartości jego ekranu tekstowego na ekranie maszyny lokalnej.

TIFF, TIF (Tagged Image File Format) - Format graficzny, w którym najczęściej zapisywane są skanowane obrazy. Rzadko urzywany w Internecie.

Upload - Przesłanie danych lub plików z komputera lokalnego na odległy. Rzadko spotykana.

URL (Uniform Resource Locator) - Próba standaryzowania formatu zapisu adresów i lokacji w internecie. Najczęściej używany dla opisania stron WWW. Przykładowe URL-e to: ftp://ftp.funet.fi/, http://www.gazeta.pl/, news://news.nask.org.pl/, mailto:danbu@cc.uni.torun.pl.

Viewer - program podłączony do przeglądarki przeznaczony do przeglądania plików, których nie potrafi obsłużyć przeglądarka. Najczęściej są to przeglądarki do grafiki (niektórych typów plików graficznych), muzyki, dźwięków, filmów.

WAN (Wide Area Network) - Sieć złożona z komputerów znajdujących się w dużych odległościach od siebie (np. sieć internet). Wymagane jest zaangażowanie publicznej sieci telekomunikacyjnej. Sieć rozległa łączy sieci lokalne i miejskie.

WWW (World Wide Web) - —wiatowa pajęczyna. Rodzaj usługi polegającej na łączeniu się z różnymi miejscami na świecie za pomocą interfejsu graficznego lub tekstowego i oglądaniu tak zwanych stron WWW. Główną zaletą usługi jest jej bardzo wygodny interfejs, a co za tym idzie prosty sposób poruszania się po sieci i znajdowania dowolnych informacji.

Wyszukiwarka (web sercher) - Narzędzie do wyszukiwania informacji w Inernecie, oparty na zindeksowanych danych; bardziej zaawansowane systemy pozwalają wykorzystywać warunki logiczne i ograniczające. Największymi i najszybszymi systemami w Internecie są InfoSeek, HotBot i AltaVista, indeksujące dane z kilkudziesięciu mln stron internetowych.

Tezaurus (Thesaurus) - Indeks słów kluczowych, uwzględniający relacje pod- i nadrzędności. Pewien rodzaj słownika synonimów.

Zakładka (Bookmark) - Oznakowanie miejsca w Internecie, do którego chcemy szybko sięgnąć w następnych sesjach. Kliknięcie na zakładce pozwala wykonać skok do jakiegoś miejsca, zwalniając z konieczności ręcznego wpisywania adresu lub przechodzenia do niego poprzez inne strony. Zakładki pełnią rolę podręcznej książki adresowej, a w codziennej pracy wystarcza zazwyczaj kilkanaście-kilkadziesiąt zakładek.

Załącznik (Attachment) - Przesyłka w postaci pliku, dołączana do poczty elektronicznej, wysyłana zwykle dla oszczędzenia czasu w postaci skomprymowanej.

Znacznik (tag) - Polecenie języka HTML, wstawiane do dokumentu internetowego, które jest następnie interpretowane we właściwy sposób przez przeglądarkę WWW. Na przykład polecenie <P> powoduje utworzenie nowego akapitu, oddzielonego od poprzedzającego go elementu (np. tekstu) interlinią, polecenie <HR> powoduje wstawienie do dokumentu poziomej linii itd. Przeglądarki WWW różnią się zakresem interpretowanych znaczników, a największe możliwości oferuje tutaj Netscape Navigator.

Indeks angielsko-polski