Historia Bydgoskiego Przedmieścia

Obszar współczesnego Bydgoskiego Przedmieścia już w średniowieczu był zasiedlony i użytkowany gospodarczo. Jednak w tamtym czasie wyglądał zupełnie inaczej. Od granic Starego Miasta w kierunku północno-zachodnim biegła wydmowa terasa, równoległa do Wisły, nazywana Górami Piekarskimi i Zajęczymi. Wzniesienia te uległy niwelacji w XIX w. gdy nastąpił dynamiczny rozwój budownictwa mieszkaniowego na przedmieściu. Do naszych czasów przetrwał jedynie fragment Gór Zajęczych porośniętych lasem, między ulicami Słowackiego, Kraszewskiego i Bema.

W średniowieczu rejon ten był zabudowany przez domostwa flisaków i rybaków, zagrody chłopskie, nabrzeża portowe, warsztaty rzemieślnicze: kuźnie, smolarnie, farbiarnie, piece piekarskie, rzeźnie i garbarnie, czyli te które stanowiły zagrożenie lub były uciążliwe dla miasta. W tamtych czasach nazywany był Kwaterą Rybaki, którą fosa miejska rozdzielała na Rybaki Wielkie i Małe. W obrębie Rybaków Wielkich, w pobliży Bramy Klasztornej znajdował się kościół Św. Ducha oraz klasztor benedyktynek i szpital z poł. XIII w.

Zabudowa toruńskich przedmieść była niszczona podczas wojen i oblężeń miasta w średniowieczu i czasach nowożytnych. Tak też było z Przedmieściem Bydgoskim. Po wojnach napoleońskich ok. 1820 r. dr Johann Gottlieb Schulz - toruński lekarz, zakupił zniszczoną posiadłość i założył ogród botaniczny, istniejący do dziś. W 1822 r. z ogrodów należących do Cegielni Miejskiej powstał park miejski w stylu angielskim z traktem do jazdy konnej. W tym czasie na Bydgoskim Przedmieściu zaczyna powstawać elegancka dzielnica willowa, odsunięta jednak od Starego Miasta o przedpole fortyfikacji pruskich. Mieszkańcami tej nowej dzielnicy byli miejscy urzędnicy, kupcy i przedstawiciele zamożnej inteligencji.

Po 1871 r. gdy Toruń stał się twierdzą dotychczasowe przedmieścia, m.in. Bydgoskie znalazły się w obrębie zewnętrznego pierścienia fortów. W ramach inwestycji wojskowych na tym terenie wybudowano koszary ułanów przy ulicy Mickiewicza oraz piechoty przy ulicy Broniewskiego. W 1889 r. władze pruskie przygotowały dokładny plan zagospodarowania Przedmieścia, zgodnie z którym wytyczono sieć prostopadłych ulic. W 1899 r. przy ulicy Sienkiewicza wybudowano zajezdnię tramwajową. Od schyłku XIX w. następuje dynamiczny rozwój budownictwa kamienicznego. Rozwój Bydgoskiego Przedmieścia nabrał tempa zwłaszcza po 1909 r. kiedy zniesiono hamujące budownictwo normy budowlane. Od tego czasu do wybuchu I Wojny Światowej na Przedmieściu powstało wiele okazałych kamienic w stylu klasycystycznym, eklektycznym i secesyjnym oraz kilka gmachów użyteczności publicznej, m.in. budynki seminarium nauczycielskiego. W okresie międzywojennym powstały kolejne kamienice i budynki dla instytucji, m.in. gmach Dyrekcji Lasów Państwowych przy ul. Mickiewicza, hala wystawowa przy ul. Bydgoskiej, a także wille przy ul. Słowackiego.

Na podstawie: Danuta Bartz, Maria Żelska Ewolucja przestrzenno-funkcjonalna Bydgoskiego Przedmieścia do 1975 r., Rocznik Toruński, t.12, 1977.

Data ostatniej modyfikacji: 16-07-2006    Copyright © 2006 ICIMSS     Kontakt     Strona główna serwisu