Savoir vivre

Nieco terminologii

Savoir-vivre to z francuskiego „wiedzieć jak żyć”, „znajomość życia”, „sztuka życia”.

Savoir bowiem oznacza wiedzieć

Vivre - żyć.

Bon-Ton - termin także z j. francuskiego oznacza dobry ton towarzyski czyli dobre maniery, ogładę towarzyską, kindersztubę, kurtuazję, a zatem znajomość i przestrzeganie zasad savoir-vivru.

Etykieta - zbiór norm i form towarzyskich, który jest obowiązujący w określonym środowisku czyli - savoir-vivre. Etykieta może być częścią kodeksów np. etycznego czy rycerskiego. Etykieta może być dworska ( obowiązuje do dziś dnia na dworach) lub dyplomatyczna i przybiera wówczas formę protokołu dyplomatycznego. Generalnie istnieją 3 główne zasady dobrego wychowania: uprzejmość, punktualność i dyskrecja.

Zasady savoir-vivru dotyczą różnych dziedzin życia, przede wszystkim jednak:

- nakrywania i podawania do stołu oraz jedzenia

- wyglądu czyli właściwego ubioru, zależnego od okoliczności’

- form towarzyskich i komunikacji w rozmaitych sytuacjach

Z racji tematyki projektu, interesuje nas savoir-vivre „jedzeniowy”.

Zasady ogólne czyli co należy a czego robić nie wolno:

- nie kroi się ziemniaków ani miękkich warzyw nożem;

- nie trzyma się kieliszków za czaszę - wyjątek stanowi koniak;

- niedopuszczalne jest oblizywanie sztućców tzw. środka stołu, czyli takich, z których korzystają inni;

- nie nabiera się porcji z półmisków swoimi sztućcami;

- nie kraje się mięsa leżącego na talerzu na drobne kawałki, by nie używać już noża;

- nie jada się zupy bokiem łyżki tylko końcem;

- nie wyciera się nigdy resztek jedzenia z talerza chlebem;

- nie wyciera się sztućców serwetą, zwłaszcza w domu prywatnym;

- nie szuka „lepszych” kawałków potrawy na półmisku lecz nakłada pierwszy z brzegu;

- nie dmucha na gorącą potrawę tylko czeka aż przestygnie;

- nie pozostawia się łyżeczki w filiżance czy szklance podczas picia;

- nie należy stawiać na stole i używać wykałaczek podczas posiłku;

- nie należy korzystać z telefonu komórkowego przy stole;

- nie wolno siorbać, mlaskać, cmokać, żuć gumy, dłubać w zębach, poprawiać makijażu;

- należy serwetę leżącą na stole rozłożyć na kolanach i pozostawić ją do zakończenia posiłku;

- na zakończenie jedzenia niezłożoną serwetę kładzie się na stole z prawej strony;

- potrawy mączne, jarzyny czy kasze oraz mięsa mielone czy siekane jada się bez użycia noża;

- należy jeść rybę specjalnymi sztućcami. Jeśli ich brak - dwoma widelcami. Można w ostateczności jednym, pomagając sobie kawałkiem chleba (np. przy usuwaniu ości);

- należy po zakończeniu posiłku sztućce położyć równolegle na talerzu. Zwykle określa się, że na godzinę 17 tj. trzonki wskazują tę godzinę jak na zegarze;

- należy sztućce na talerzu skrzyżować, jeśli następuje przerwa w jedzeniu;

- należy podany do posiłku chleb smarować masłem na talerzyku, a nie na obrusie czy w ręce;

- wędliny czy zimne mięsa należy podawać do ust widelcem i zagryzać chlebem. Jeśli chleb jest z masłem, należy uprzednio na talerzu posmarować kawałek chleba masłem;

- należy podnosić potrawy do ust, trzymając się prosto;

- należy przed sięgnięciem po wodę do picia lekko wytrzeć usta serwetką;

- należy półmiski z potrawą przysunąć do talerza, a nie odwrotnie;

- należy jadać drób sztućcami, tylko w wyjątkowych wypadkach można np. udka wziąć w rękę, chociaż powinno być odpowiednio zabezpieczone papierową nakładką czyli manszetem.

Co z czym, jak podawać i do czego, czyli to, co może sprawiać kłopot

Ryby

- ryby podaje się w wąskich, długich półmiskach

- ryby jada się specjalnym nożem i widelcem. Ryby wędzone - samym widelcem.

Fondue
Przyrządza się w specjalnych, podgrzewanych garnkach. Niezbędny jest też zestaw specjalnych widelców, które są oznakowane kolorami (dla każdego z biesiadników inny).

Widelce te służą do zanurzania np. kawałków mięsa w garnku z wrzącym olejem. Po upieczeniu, mięso jada się przy użyciu zwykłych sztućców.

Jajka

Do jajek nie podaje się srebrnych łyżeczek, bo ciemnieją!

Dipy
Czyli gęste sosy najlepiej podawać w małych miseczkach lub garnuszkach. Można w nich maczać warzywa, kawałki chleba, chipsy, krakersy.

Drób

Jada się widelcem i nożem, wyjątkiem są przepiórki.

Udko można wziąć do ręki, jeśli jest ono zaopatrzone w manszet (papierową nakładkę), lub na mniej oficjalnych przyjęciach, np. na pikniku.

Kawa i herbata

Filiżanki do herbaty są zwykle w kształcie kielicha, do kawy - w kształcie walca

Nie należy odginać czy zginać małego palca trzymając filiżankę.

Łyżeczkę należy odłożyć na spodek, a nie na obrus.

Cytryna
Cytrynę podaje się pokrojoną w plasterki, bez obierania ze skóry.

Pieczywo
Należy łamać na kawałki i nakładać masło, nie zaś smarować jak kanapki i odgryzać po kawału.

Pizza
Jada się ją nożem i widelcem.

Sery
Podaje się na dużej tacy. Twarde kraje się nożem i jada widelcem. Bardzo miękkie nakłada małymi porcjami na kawałki chleba.

Spaghetti
Jada się widelcem, ale też można widelcem i łyżką.

Nakrywanie do stołu

Pięknie nakryty stół, udekorowany stosownie do okoliczności, robi miłe wrażenie i pobudza apetyt. Oczywiście inne możliwości mają eleganckie restauracje, a inne zwykle niewielkie mieszkania, z małym stołem. W dekoracji stołu ważny jest pomysł, ale trzeba pamiętać, by nie używać wysokich ozdób, np. wazonów czy kwiatów, które zasłaniać mogą biesiadników.

Ważna jest też zastawa: jednakowe talerze, szkło czy sztućce.

Obrus czy serweta

Obrus to nakrycie na stół, przy którym będzie się jeść posiłek.

Serweta to nakrycie ozdobne, przy którym się nie je, ale można np. napić się kawy.

molton

To mięsisty materiał, który kładło się pod obrus. Molton chronił stół, powodował, że naczynia nie stukały i były stabilne.

W obecnych czasach raczej już nie jest używany

Podtalerz

Używany jeszcze w eleganckich restauracjach, większy od talerza podstawowego, metalowy (bardziej elegancki) lub porcelanowy talerz-podkładka. nadaje przyjęciom odświętny, elegancki charakter i zapobiega brudzeniu obrusa. Wyszedł z użycia prawdopodobnie z uwagi na cenę jak i niewielkie mieszkania.

Przekładki
Rodzaj płóciennej serwetki, którą kładzie się między podtalerzem a talerzem obiadowym. Obecnie używane są przekładki papierowe.

Źródło: http://www.savoir-vivre.com.pl/?6.-wokol-stolu,47
http://www.savoir-vivre.com.pl/?odrodzenie-savoir-vivre%60u,97