Dożynki
Dożynki to ludowe święto plonów połączone z obrzędami dziękczynnymi za
ukończenie prac polowych.
W
czasach przedchrześcijańskich odbywały się w okresie równonocy jesiennej i
nazywane były, zależnie od regionu Polski - obrzynkami,
wieńcami, wyżynkami czy żniwiokiem.
Te
pierwotne obrzędy prawdopodobnie związane były z kultem drzew, potem roślin i
wreszcie z rolnictwem.
W XVI wieku dożynki
pojawiły się w majątkach ziemskich,
jako forma nagrody i podziękowania dla żniwiarzy i służby folwarcznej za ich
pracę oraz za zebrane plony.
Dożynki
rozpoczynały się wiciem wieńca z resztek zbóż pozostawionych na polu, które
ozdabiano najczęściej czerwoną jarzębiną, owocami czy kwiatami i oplatano
kolorowymi wstążkami. Taki wieniec miał najczęściej
kształt korony albo koła i nazywany bywał "plonem"
, jako że uosabiał zebrane plony oraz urodzaj. Niosła go najlepsza
żniwiarka.
Z
końcem XIX w. bogaci chłopi zaczęli urządzać własne święta plonów dla swoich domowników i pracowników,
których najmowano do prac polowych.
Dożynki
prezydenckie zostały zorganizowane po raz pierwszy w Spale (letnia siedziba
prezydentów Polski) w 1927 roku przez Ignacego Mościckiego.
Od
1945 r. gospodarzami dożynek
bywali zwykle przedstawiciele władz administracyjnych różnych szczebli, a samo
święto zostało mocno upolitycznione. Ostatnie takie dożynki miały miejsce w
1987 r. w Wąbrzeźnie, w
ówczesnym województwie toruńskim.
W
2000 r. do przedwojennej tradycji powrócił Prezydent Aleksander Kwaśniewski.
Oprócz Dożynek Prezydenckich odbywają się też w Częstochowie Dożynki Centralne.